Maastricht UMC+
De bijnieren zijn kleine orgaantjes van 2 bij 1 cm die gelegen zijn boven de nieren. Daaraan danken ze hun naam ‘bijnieren’, verder is er geen relatie met de werking van de nieren.
De bijnieren hebben een belangrijke functie in de productie van verschillende hormonen.
De bijnier bestaat uit een buitenste gedeelte, de schors, en een binnenste gedeelte, het merg.
- De schors maakt de hormonen cortisol, aldosteron en de geslachtshormonen.
- Het merg (de binnenkant van de bijnier) maakt de hormonen adrenaline en noradrenaline. Dit zijn hormonen die vrijkomen bij angst, schrik en spanning en die een functie hebben bij de bloeddrukregulatie.
Cortisol heeft een belangrijke functie bij het beschermen van het lichaam tegen de gevolgen van ziekte, verwonding of stress. Cortisol wordt ook wel het stress hormoon genoemd.
Aldosteron heeft een belangrijke rol in de regulatie van de bloeddruk. Dit doet het door de balans tussen water, natrium en kalium nauwkeurig te regelen.
Voorts maakt de schors ook de geslachtshormonen, zoals de vrouwelijke geslachtshormonen oestradiol en progesteron, en het mannelijke geslachtshormoon testosteron. Het grootste gedeelte van de geslachtshormonen wordt overigens in respectievelijk de eierstokken en teelballen gemaakt.
Ziekten in de bijnieren kunnen onderverdeeld worden in:
- Aandoeningen waarbij er te weinig van een bepaald hormoon gemaakt wordt. Dit kan aangeboren zijn of later in het leven zijn ontstaan. Belangrijkste voorbeelden hiervan zijn ziekte van Addison en congenitale bijnierhyperplasie.
- Aandoeningen waarbij er te veel van een bepaald hormoon gemaakt wordt.
- Vergroting van of een gezwel in de bijnier. Dit kan een goed- of een kwaadaardige aandoening betreffen.
Voor meer informatie zie ook de website van de Bijniervereniging (NVACP) en www.bijniernet.nl.